Historia kibiców FK Novi Pazar (Serbia)

Nowy Pazar jest miastem położonym w południowo-zachodniej Serbii i liczącym ok. 60 tysięcy mieszkańców. Miasto znajduje się w geograficzno-historycznym regionie Sandżak, który to w ok 80 procentach jest zamieszkiwany przez ludność boszniacką. Sama nazwa „Sandżak” wywodzi się od dawnej tureckiej jednostki administracyjnej. Termin „Boszniak” jest w Polsce mało znany, dlatego przyda się kilka słów wyjaśnienia. Określa on słowiańskiego muzułmanina, zamieszkującego głównie południowe rejony Serbii i sympatyzującego z Bośnią, a także często z Turcją i Albanią. Chociaż jest to trochę skomplikowane, to pozwala lepiej zrozumieć ogromną niechęć panującą pomiędzy kibicami z Nowego Pazaru, a pozostałymi serbskimi ekipami. Nie dziwi więc na przykład sytuacja, do jakiej doszło w 2010 roku, kiedy to po przegranym przez Serbię meczu koszykarskim z Turcją na MŚ, które odbywały się w Stambule, tysiące ludzi wyszło na ulicę Nowego Pazaru, aby świętować. W oknach powiewały tureckie flagi, a ludzie skandowali „Nowy Pazar nie jest serbski!”.

Poniżej przedstawiam pokrótce historię trzech ekip, które wywarły największy wpływ na trybuny w Nowym Pazarze.

„Torcida Sandżak”

Historia zaczyna się w 1983 roku, kiedy to FK Novi Pazar wywalczył awans do II ligi jugosłowiańskiej, a w mieście zapanowała prawdziwa euforia. Miejski stadion zawsze był przepełniony, a na każdy wyjazd kibice wyruszali w dużej liczbie. Atmosfera, jaką tworzyli w tamtym czasie kibice przy okazji każdego zwycięstwa, była porównywana przez dziennikarzy do splickiej „Torcidy”. W tych latach powstali tak zwani „Pazarci” i chociaż byli dobrze zorganizowani (mieli swoje flagi, czapki itd) a także organizowali pochody przed meczami to nie można ich jeszcze nazwać grupą kibicowską. Pierwsza grupa powstała w 1984 roku pod nazwą „Blue Hunters” W tym czasie drużyna zawsze walczyła o awans do I ligi i miała wielu kibiców.

Następnie powstaje kilka mniejszych grup takich jak „Fighters” 1987, „Pirates” „Eagles” i „Blue Girls” w 1988 oraz „Blue Warriors”. Zjednoczenie wszystkich tych grup nastąpiło w 1989 roku, kiedy to powstała „Torcida Sandżak”. Lata 90. to okres wielkich niepokojów, zarówno na całym półwyspie Bałkańskim, jak i na trybunach. W pamięci kibiców z Nowego Pazaru szczególnie utkwiło spotkanie z października 1993 roku, kiedy to do miasta przyjechał zespół FK Priština, którego właścicielem w tym czasie był Arkan. Wraz z drużyną przyjechało wielu serbskich nacjonalistów, którzy starli się na trybunach z sandżacką „Torcidą” a sam mecz został przerwany. Poza stadionem także było gorąco, zdemolowano autobusy serbskich kibiców, a sam Arkan opuścił miasto pod eskortą policji i wojska.

Jeżeli chodzi o wyjazdy, to jeden z najbardziej pamiętnych odbył się w 1986, kiedy to na stadionie OFK Belgrad stawiło się około 8 tysięcy kibiców z Sandżaku! Poza tym licznie uczestniczyli w wyjazdach do Nowego Sadu, Kragujevca, Niszu i wielu innych. Kibice „Torcidy Sandżak” preferują styl włoski z dużą ilością pirotechniki, flagami itd. Od pewnego czasu działają jako oficjalnie zarejestrowane stowarzyszenie, a liczba członków płacących regularnie składki członkowskie wynosi ponad 2 tysiące.

Kolejną grupą działającą na trybunach w Nowym Pazarze jest ekipa „Ultra Azzurro”, która powstała w 1998 roku. Trzon ekipy stanowią ludzie, którzy kibicowskie doświadczenia zbierali jeszcze na stadionach byłej Jugosławii. Można powiedzieć, iż są mniej radykalni od Torcidy i starają się nie wchodzić w konflikt z prawem. Sami określają się jako całkowicie apolityczni, a ich liczebność wynosi około 150 członków. Ich znakiem stał się białogłowy sęp, który jest symbolem regionu.

Ostatnią grupą jest ekipa „Extremi” powstała w 2003 roku i jak sama nazwa wskazuje nie stronią od mocniejszych wrażeń. Jest to druga pod względem wielkości grupa w Nowym Pazarze i liczy około 700 kibiców.

Po wejściu do pierwszej ligi w 2011 roku kibice z Sandżaku jeździli za swoją drużyną wszędzie, gdzie była taka możliwość. Największe liczby to: belgradzka Marakana 1500, stadion JNA (Partizan) 1200, Javor 600. W listopadzie 2011 roku nawiązano przyjacielskie stosunki z kibicami Fenerbahce Stambuł. Podczas meczu ligi tureckiej Fenerbahce-Belediyespor na trybunach zawisł transparent o treści „Nowy Pazar – nasze serca są z wami” Podobnej treści transparent zawisł w młynie podczas meczu ligi serbskiej z FK Radnicki Kragujevac. W marcu 2012 roku 18 tureckich kibiców, którzy wspierali boszniaków na meczu przeciw Partizanowi, zostało owacyjnie powitanych przez cały stadion.

W sierpniu tego samego roku, przed meczem z FK Radnički Nisz doszło do incydentu z udziałem kibiców tego samego klubu, czyli „Torcidy Sandżak” i „Ekstremi”. Przed stadionem poważnie raniony nożem został kibic z grupy „Ekstremi”, a na trybunach w odwecie kibice tej grupy podpalili flagę „Torcidy”. Wcześniej w miejskim parku raniony został inny członek „Ekstremi”. Doszło do półrocznego konfliktu, który niekorzystnie wpłynął na obie grupy i obraz trybun w mieście. Na szczęście dla ruchu kibicowskiego w Nowym Pazarze, na początku 2013 roku, za sprawą przywódcy kibiców Fenerbahce, który wystąpił w roli mediatora, udało się zażegnać konflikt. Od tej pory grupy znów działają razem i pozostają znienawidzeni przez wszystkich serbskich kibiców.

Hanysek (GKS Katowice)